Người ta không chẩn đoán tăng HA qua 1 lần đo. Khi đo HA của bạn và thấy >140/90mmHg, thì có thể bác sĩ sẽ yêu cầu bạn trở lại đo HA thêm hơn 2 lần nữa trong khoảng thời gian ít nhất là 4 tuần mới có thể khẳng định là bạn có tăng HA hay không trừ khi đo 1 lần HA 180/110mmHg hoặc có tổn thương cơ quan đích (tim, thận, não, mạch máu).
2. Nhận biết bị tăng HA như thế nào?
Cách tốt nhất để biết bị bệnh tăng HA là đo HA đúng phương pháp bằng HA kế. Phương pháp đo tại nhà (chính bạn tự đo hoặc người nhà) và đo tại phòng khám (bác sĩ hoặc y tá đo).
3. Hậu quả tăng huyết áp như thế nào?
- Tim : gây dày thành tâm thất trái, loạn nhịp sau đó dẫn đến suy tim, hẹp động mạch vành, thiếu máu cơ tim, nhồi máu cơ tim..
- Não: xuất huyết não, nhũn não, cơn thiếu máu não thoáng qua, sa sút trí tuệ
- Thận: suy thận- Mạch máu: phình và bóc tách động mạch chủ, tổn thương mạch máu đáy mắt.
4. Các nguy cơ của tăng huyết áp:
Tăng HA nguyên phát là tăng HA không tìm được nguyên nhân, nhưng có nhiều yếu tố có thể phối hợp với nhau để làm tăng HA:
Ø Tuổi: tuổi càng cao tỉ lệ tăng HA càng cao (hơn 1/2 những người từ 60-69 tuổi và gần 3/4 những người lớn hơn 70 tuổi bị tăng HA).
Ø Di truyền: cha, mẹ bị tăng HA sẽ có con có khả năng dễ tăng HA hơn so với người khác.
Ø Giới tính: nam >55 tuổi, nữ >65 tuổi.
Ø Béo phì: làm tăng co mạch máu nên tăng HA, rối loạn chuyển hóa mỡ.
Ø Tiểu đường- Hút thuốc lá: làm tim đập nhanh hơn, mạch máu co lại.
Ø Ít vận động.
Ø Stress: có 2 loại stress, loại từ các áp lực bên ngoài như công việc, cuộc sống gia đình và loại từ bên trong bản thân như trạng thái lo âu, trầm cảm. Khi stress cơ thể sẽ phản ứng tăng nhịp tim và HA sẽ tăng lên.
Ø Thói quen ăn mặn: làm giữ muối, nước gây tăng thể tích máu do đó tăng HA.
5. Làm thế nào để giảm và kiểm soát bệnh tăng huyết áp mà không cần đến thuốc?
Ø Giảm cân: béo phì hoặc quá cân nếu giảm 10kg để BMI nằm trong khoảng 18,5-24,5 làm giảm HA tâm thu 5-20mmHg. Chế độ ăn nhiều trái cây, rau, sản phẩm sữa ít mỡ bão hòa, ít mỡ toàn phần làm giảm HA tâm thu 8-14mmHg.
Ø Giảm lượng muối ăn vào hàng ngày, không ăn quá 1 muỗng cà phê muối (< 6g NaCl) mỗi ngày, bao gồm cả lượng muối được nêm trong thức ăn và nước chấm.
Ø Vận động thể lực: tham gia vào các hoạt động thể lực vừa sức như đi bộ ít nhất 30 phút mỗi ngày và mọi ngày trong tuần.
Ø Hạn chế hay uống rượu bia vừa phải : uống ít hơn 80ml rượu mạnh, 600ml bia và 250ml rượu vang trong 1 ngày.
Ø Bỏ thuốc lá.
Ø Hạn chế căng thẳng, nghỉ ngơi thư giãn, giải trí.
6. Khi nào thì bắt đầu dùng thuốc điều trị tăng huyết áp?
Sau khi đã dùng các biện pháp không dùng thuốc từ 3-6 tháng như trên mà HA bạn vẫn chưa hạ về mục tiêu, lúc này dùng thuốc. Mục tiêu là HA <140/90mmHg, nếu có đái tháo đường hay bệnh thận mãn thì HA <130/80mmHg.
Ngày nay có rất nhiều nhóm thuốc điều trị tăng HA, mỗi nhóm có cơ chế tác dụng khác nhau và thích hợp với từng người bệnh khác. Vì vậy bệnh nhân nên đến bác sĩ chuyên khoa để được khám và cho thuốc thích hợp.
Người bệnh cần điều trị lâu dài, liên tục nên cần có sự hợp tác chặt chẽ giữa bác sĩ, bệnh nhân và gia đình trong quá trình điều trị. Do điều trị lâu dài nên người bệnh cần hiểu về bệnh, tuân thủ điều trị và tái khám đúng hẹn.
Cần dùng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ, không tự ý bỏ thuốc hoặc thay đổi thuốc, nếu có triệu chứng gì lạ nên hỏi bác sĩ điều trị. Trong khi dùng thuốc thì vẫn phải thực hiện biện pháp không dùng thuốc.
7. Nên có thái độ thế nào để sống tốt khi bị bệnh tăng huyết áp?
Ø Bắt đầu và tiếp tục điều trị ngay khi bạn không có triệu chứng khó chịu do tăng HA gây ra vì tăng HA có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng nếu như không kiểm soát tốt.
Ø Việc kiểm soát HA tốt đem lại nhiều lợi ích quan trọng hơn nhiều so với vài tác dụng phụ tạm thời do thuốc gây ra. Đừng nản chí vì có thể dùng thuốc suốt đời. Nên tái khám định kỳ, không tự mua thuốc hạ HA uống.
Ø Không chỉ uống thuốc khi HA tăng cao và ngưng thuốc khi HA về bình thường.
Ø Không dùng lại toa thuốc cũ trong 1 thời gian dài không tái khám.